Araç performansını ve çalışma şeklini etkileyen birçok faktör bulunur. Bunlar hem aracın farklı sistemlerine dahil parçalar hem de bu parçaların kendi içlerindeki yapısı olarak sınıflandırılabilir. Bilindiği gibi, araçlar onlarca farklı sistemin ve ekipmanın bir arada, uyum içerisinde çalışma sonucunda maksimum performans gösterebilir. Bu ekipmanlardan ya da parçalardan birinde yaşanan arıza ya da performans düşüklüğü sürüş deneyimini olumsuz etkileyebilir. Bu bağlamda araçların belli aralıklarla kontrol edilmesi ve bazı parçaların temizlenmesi ya da değiştirilmesi gerekir. Düzenli olarak temizlenmesi önerilen, buna rağmen pek çok kişi tarafından bilinmeyen bir parça da dizel partikül filtresidir.
Dizel partikül filtresi nedir?
Dizel partikül filtresi, yeni nesil dizel araçların egzoz sistemine ilave edilen bir ek parçadır. DPF olarak kısaltılmışı da kullanılır. Tüm dizel motorlarda yanma sebebiyle birtakım parçacıklar, yani partiküller oluşur. Halk arasında kurum olarak da bilinen bu partiküllerin araç dışına salınımını sınırlandırmak için dizel partikül filtresi kullanılır.
Araç sisteminden çıkan bu tür partiküllerin boyutu gözle görülemeyecek kadar küçüktür. Bu partiküller en başta hava kirliliğine sebep olduğu gibi aynı zamanda solunum yoluyla insan vücuduna da girebilir. Mikro boyutları sebebiyle de vücuttaki hayati organların olumsuz yönde etkileyebilir. İşte bu nedenle Euro 4 olarak bilinen normda dizel partikül filtresinin kullanımı zorunlu hale getirilmiştir.
Partikül Filtresi Çalışma Prensibi
Dizel partikül filtresi en temel olarak motordaki yanma sonucu oluşan mikro boyuttaki parçacıkları tutmak için kullanılır. Bu filtre egzoz yoluna giren gaz içerisindeki partikülleri tutar. Petek formuna benzeyen bu filtrenin boyutları Euro normlarına göre belirlenir.
Filtrenin iki ucu arasından partiküllerin yer aldığı egzoz dumanı geçer. Duman buradan geçerken içerisindeki partiküller filtre gözeneklerine ve oluşan kanalın çeperine tutunur. Petek formu sayesinde basıncın oluşturabileceği sorunların en aza indirildiği filtrenin her bir karesinde yüzlerce kanal ve hücre bulunur. Dışarıdan bakıldığında bu delikler ve gözenekler pek belli olmayabilir. Bunun amacı boyutları aşırı küçük olan partikülleri tutabilmektir.
Partikül filtresi temizleme yöntemleri
Dizel partikül filtresi motordan gelen hava içerisindeki minik parçacıkları tutar ve bünyesine hapseder. Yani herhangi bir boşaltma mekanizması yoktur. Bu nedenle de zamanla dolar ve tıkabilir. Bu tıkanıklıklar hem aracın performansını düşürür hem de filtrenin amacına uygun bir şekilde çalışmasına engel olur. Bu durumları önlemek için dizel partikül filtresinin düzenli olarak temizlenmesi gerekir. Bu noktada yararlanılabilecek yöntemler şunlardır.
1. Pasif temizleme
Yüksek ısı ile temizleme olarak da bilinen bu yöntemde filtre yerinden çıkarılmaz. Burada amaç egzoz sıcaklığını oldukça yüksek bir seviyeye getirmektir. Böylece filtre üzerine tutunan ince partiküller yanar. Tabii bu durumda o bölgede kül oluşumu görülür. Bu kül, yakarak temizlenebilecek bir şey değildir. Ayrıca bu yöntem ancak hız yapmaya uygun, şehirlerarası yollarda denenebilir. Şehir içinde uygulaması mümkün değildir. Bu işlemin hangi şartlarda ve nasıl yapılacağı araç marka modeline göre değişiklik gösterebilmektedir bu nedenle, işlemleri yapmadan önce aracın kullanıcı kılavuzundan veya en yakın yetkili servisten bilgi alınması gerekmektedir.
2. Rejenerasyon
Yeni nesil araçlarda aracın bilgisayar sistemi ile egzoz yüksek ısı ile buluşturulur. Bu sayede de parçacıklar yanarak temizlenir. Yeni nesil araçların sistemi filtrenin tıkandığı ya da performansının düştüğü konusunda sizi uyarır. Yaklaşık 5 – 10 dakika içerisinde de dizel partikül temizliği tamamlanmış olur.
Dizel partikül filtresi ve temizliği hakkında bilinmesi gerekenler
Dizel partikül filtresi kullanmak zorunlu mu?
Hava kirliliği ile sağlık açısından tehdit oluşturan partiküllerin salınımı Euro 4 normları ile kısıtlandırılmıştır. Buna göre bu normlara uygun tüm dizel araçlarda dizel partikül filtresi bulunmak zorundadır. Euro 4 normunda izin verilen partikül seviyesi 0.025 g/km olarak belirlenmişti. Diğer bir norm olan Euro 5’te ise bu değer, 0.005 g/km olarak belirtilmiştir.
Dizel partikül filtresi temizlenmezse ne olur?
DPF temizlenmezse motor performansı düşer ve yakıt tüketimi artar. Çünkü temizlenmeyen DPF zaman içerisinde tıkanır. Bu da hem sürüş kalitesini hem de araç performansını olumsuz yönde etkiler.
Kaynak: ToyotaBlog
4×4 Araçların Avantajları
Trafikte Geçiş Üstünlüğü
CVT Şanzıman Nedir
İlk Yardım Çantasında Neler Bulunur
Yol Tutuş Performansını Etkileyen Faktörler Nelerdir