Lastikler belirli bir süre içinde hava sızdırıyor ve basınç kaybına uğruyor. Yeni alınan bir lastik, yıl boyunca 3 ila 9 psi arasında basınç kaybediyor. Çoğu sürücü bu durumun farkında olmadan lastik basınçlarını sadece servis dönemlerinde kontrol ettiriyor ve sürüş güvenliğini tehlikeye atabiliyor. Lastik basınç uyarı sistemleri bu sebeple sürücüler için oldukça önemlidir.
Lastik basınç uyarı sistemi (TPMS) nedir?
Lastik basınç uyarı sistemleri son on yılda üretilmiş araçların hemen hemen tümünde bulunuyor. Ancak eski model araç kullanan sürücüler de ek modüllerle bu uyarı sistemine sahip olabiliyor. Bu uyarı sisteminin ortaya çıkışındaki en büyük etken, birçok araba kazasının düşük lastik basınçlarından kaynaklanmasıydı. Güvenli sürüş için lastik basınç uyarı sistemi, yaygın şekilde kullanıma başlamadan önce sürücülerin araçlarından inmeleri ve lastiklerine doğru eğilerek basınçlarını gözlem yoluyla tahmin etmeleri bekleniyordu.
Lastik basınç uyarı sistemi, aracınızın lastiklerinin ideal hava basıncına sahip olup olmadığını ölçen elektronik sistemlere deniyor. Bu sistem sayesinde güvensiz sürüş koşulları oluşturan durumlarda gösterge panelinde bulunan ikaz ışığı yanarak sürücüleri uyarıyor. At nalına benzeyen bu ikaz ışığının içindeki ünlem işaretinin yanıp söndüğünü görüyorsanız, mutlaka lastik basınçlarınızı kontrol etmeniz gerekiyor.
Lastik basınç uyarı sistemleri doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki farklı çeşide sahip. Dolaylı basınç uyarı sisteminde lastiklerin hava basıncı farklılıklarından dolayı meydana gelen dönme sayıları baz alınarak hesaplamalar yapılıyor. Ön tekerlekleriniz ve arka tekerlekleriniz arasında belirgin basınç farklılıkları mevcut ise bu tekerleklerin dönme hızları eşit olmuyor. Düşük basınca sahip tekerlekler fazla tur atıyor. Dolaylı basınç uyarı sistemleri daha ucuz, bakımı ve montajı daha kolay olduğu için daha sık tercih edilebiliyor.
Doğrudan basınç uyarı sistemi ise lastiklerdeki basıncı doğrudan ölçen sensörlerden oluşuyor. Bu sebeple doğrudan basınç metodu, dolaylıya göre daha kesin ve daha doğru sonuçlar veriyor. Doğrudan metodun bir diğer avantajı ise lastik değişimlerinden sonra meydana gelebilecek ölçüm hatalarını minimuma indirmesi.
Lastik basınç uyarı sistemi nasıl kullanılır?
Metal supaplar ile jant içine yerleştirilen uyarı sensörleri, lastiklerde yaşanan ani basınç değişimlerini kablosuz bağlantı ile gösterge ekranına yansıtıyor. En az on yıllık ömre sahip pillerle çalışan sensörler aynı zamanda sıcaklık ve açısal hız değerlerini de ölçüyor. Ölçümler aracın belirli bir hız değerine çıkmasıyla başlıyor. Bu hız değeri genellikle 20km/s olarak biliniyor.
Lastik basınç değerlerinizi ideal seviyeye getirdikten sonra uyarı ışığı yanmaya devam ediyorsa, öncelikle belirli bir mesafe gitmeniz gerekiyor. Böylelikle sistem yeni basınç değerlerini algılayarak uyarı ışığını söndürüyor. Buna rağmen ikaz ışığı yanıyorsa, her araçta farklı noktalarda bulunan “set” düğmesine veya tuşuna birkaç saniye basılı tutarak lastik basınç uyarı sistemini sıfırlayabilirsiniz.
Uyarı sistemleri doğrudan veya dolaylı olarak iki farklı şekilde karşınıza çıksa da aynı amaca hizmet ediyor ve sonuç olarak aynı gösterge ışığını etkinleştiriyor. Elektronik uyarı sistemleri uygun bakımlar yapıldığında doğru sonuçlar verse de bunların manuel hava basıncı kontrollerinin yerini alamayacağını da bilmeniz gerekiyor.
Lastik basınç uyarısı nasıl giderilir?
Şişirme ya da hava kaçırma işleminden sonra tekrar ölçüm yaparak doğru hava basıncına ulaşıp ulaşmadığınızı kontrol etmelisiniz. Eğer doğru basınç değerini yakaladıysanız aracınızı hareket ettirdikten kısa bir süre sonra uyarı ışığı kendiliğinden kapanır.
Lastik basıncı neden düşer?
Lastik basıncının düşmesinin birkaç nedeni olabilir. Öncelikle, lastikte bir delik veya yara varsa hava hızla sızabilir ve basıncı azaltabilir. Lastiğinizin valf sapında sızıntı olması, havanın zamanla dışarı kaçmasına neden olabilir. Hava osmozu, lastiğin içindeki havanın, dışarıdaki hava basıncından dolayı zamanla dışarı sızmasına yol açabilir. Sıcaklık değişiklikleri de lastik basıncını etkiler; sıcaklık arttıkça hava basıncı artar, soğuduğunda ise azalır. Ayrıca, lastiklerin uzun süre kullanılmadan bekletilmesi, hava basıncının zamanla düşmesine neden olabilir. Bu durumların önüne geçmek için, lastikler düzenli olarak kontrol edilmeli ve basınç gerektiğinde ayarlanmalıdır.
Lastik basıncı düştüğünde ne yapmalı
Lastik basıncı düştüğünde, güvenli bir sürüş ve lastiğinizin uzun ömürlü olması için aşağıdaki adımları izlemek önemlidir:
- Basıncı Kontrol Et: Lastik basıncını doğru bir lastik basınç göstergesi ile kontrol edin. Aracınızın kullanım kılavuzunda belirtilen ideal basınç seviyesini bulun.
- Hava Bas: Lastik basıncı düşükse, lastiği uygun basınca kadar şişirin. Bir benzin istasyonunda veya lastik servisinde hava kompresörü kullanabilirsiniz.
- Sızıntıları İncele: Lastikte delik, çatlak veya valf sızıntısı olup olmadığını kontrol edin. Şüpheli bir durum varsa, profesyonel bir lastik tamircisine danışın.
- Düzenli Kontroller: Lastik basıncını düzenli aralıklarla kontrol edin. Özellikle sıcaklık değişikliklerinin fazla olduğu dönemlerde daha dikkatli olun.
- Yük Kontrolü: Aracınızın aşırı yüklü olmadığından emin olun. Aşırı yük, lastik basıncının düşmesine neden olabilir.
Lastik basınç uyarı sisteminin avantajları nelerdir?
Lastik basınç uyarı sistemi ne işe yarar diye düşünüyorsanız pek çok avantajı olduğunu bilmelisiniz. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Lastik basıncındaki ani değişimleri izleyerek kazaları önlüyor.
- İdeal lastik basıncını bildirerek yakıt tasarrufunda önemli rol oynuyor. Dolaylı olarak emisyonu düşürüyor.
- Lastiklerin yıpranmasını engelliyor ve ömrünü uzatıyor.
- Araçların daha kolay ivmelenmesini sağlıyor ve performans artışına katkıda bulunuyor.
SUV Lastikleri
Lastik Ebatları
İdeal Lastik Saklama Koşulları
Rot ve Balans Nedir?
Yol Tutuş Performansını Etkileyen Faktörler